De eerste rit tussen Hasselt, Genk en Maasmechelen van de elektrische trambus staat gepland voor april 2024. De trambus moet overal vrije busbanen krijgen. In een eerste fase worden op drie segmenten aparte beddingen aangelegd, in volgende fases wachten ingrijpendere werken. Een blik op vier grote werven.
De grote ring in Hasselt is één van de knelpunten voor de trambus. De Vlaamse regering besliste dat lijn 2 Hasselt-Genk-Maasmechelen niet over de kleine ring zal rijden, zoals voorlopig wel nog altijd het plan is voor lijn 1 Hasselt-Maastricht, maar de grote ring moet volgen langs de Herkenrodesingel en Verwilgensingel.
Al een tijdje was de vraag hoe dat tracé dan precies zou lopen, gezien de beperkte ruimte op die plaatsen. De Werkvennootschap, het Vlaamse agentschap dat het project leidt, heeft nu de eerste plannen klaar. Daaruit blijkt dat de vrije busbaan aan de binnenkant van de grote ring zal komen, tussen de huidige rijbaan en de ventwegen.
Aan sporthal de Alverberg komt er een halte die ook de bedrijven aan de Herkenrodesingel moet bedienen. “Een onderdoorgang op die plek is voorlopig niet aan de orde”, zeggen Tom Willems en Kirsten Peeters, respectievelijk integraal projectleider en technisch projectleider bij De Werkvennootschap.
De trambus zal vervolgens gebruikmaken van de brug van de grote ring over de Kanaalkom. Daarvoor verdwijnen de huidige fietspaden. Naast de bestaande wegbrug wordt een nieuwe fietsbrug aangelegd. De exacte inplanting is nog niet bekend.
Ter hoogte van de Blauwe Boulevard, waar er nu nog een aparte op- en afrit is aan de grote ring, komt er op termijn mogelijk nog een extra halte, aangezien dit de eerste plek is waar de trambussen van lijn 2 en lijn 3 (vanuit Noord-Limburg) op elkaar aansluiten. De precieze plaats is nog niet bekend, maar nu al is zeker dat de op- en afrit op termijn zullen verdwijnen.
Deze werken zullen pas na 2025 worden uitgevoerd. Zolang de grote ring niet is aangepast, zal lijn 2 gebruikmaken van de kleine ring.
Door de komst van de trambus zal de grote bushalte aan het Dusartplein verdwijnen. De halte schuift enkele honderden meters op, naar het kruispunt van de Boudewijnlaan en de Elfde-Liniestraat. De stad Hasselt was al langer vragende partij voor deze ingreep, omdat het enerzijds busverkeer van de kleine ring kan halen en anderzijds een halte dichterbij de drukke scholencampus als cruciaal wordt gezien. Op termijn moet de hele Elfde-Liniestraat zelfs verkeersvrij worden en zullen alleen de trambussen nog gebruik kunnen maken van de weg. Dat moet een campusgevoel creëren, met meer ruimte voor zwakke weggebruikers. Deze werken moeten in 2024-2025 van start gaan.
Via de vrije busbanen langs de Boudewijnlaan en de tunnel onder de grote ring heeft de trambus vrije baan naar de halte aan het provinciehuis. Van daaruit rijdt de trambus verder naar de Campus Diepenbeek. Om dat vlot te laten verlopen, komt er ook ter hoogte van de Kinepolis op termijn een vrije busbaan, waardoor het huidige fietspad zal verschuiven.
Eenmaal het kruispunt met de Kiezelstraat en de Demer gepasseerd, zal de trambus afbuigen door de velden en zo een eigen toegangsweg krijgen tot de campus. Centraal op de campus komt er een grote trambushalte. Samen met de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Limburg (POM) en de universiteit is voor deze hele zone eerder al een masterplan opgesteld. De huidige parking zal op termijn volledig plaatsmaken, voor een parkeergebouw aan de ingang van de campus.
Vanaf dit punt zullen op termijn lijn 1 en 2 overigens splitsen. Lijn 1 rijdt verder richting Diepenbeek en Maastricht, lijn 2 gaat via de Agoralaan terug richting de Universiteitslaan en zo naar Genk en Maasmechelen. Deze werken moeten worden uitgevoerd in 2024-2025
Aan de E314 in Maasmechelen komt er een nieuwe op- en afrit voor de trambus (richting Genk) om de drukke rotondes op de Rijksweg te kunnen mijden. De op- en afrit wordt aangesloten op de Heirstraat (die zal worden afgesloten voor autoverkeer). De trambussen nemen vervolgens een parallelweg langs het bestaande op-en afrittencomplex, houden halt aan de halte ‘Maasmechelen Park&Ride’ en bereiken zo de Rijksweg.
Over de toekomst van de Rijksweg zelf is er nog onduidelijkheid. De bedoeling is om de weg op termijn van vier naar twee rijstroken te brengen voor autoverkeer en de twee andere rijstroken te reserveren als vrije busbaan, maar nieuwe verkeerstellingen moeten uitwijzen of dat technisch kan.
De huidige ontsluitingsweg langs de Zuid-Willemsvaart moet in ieder geval worden verbeterd om extra verkeer te kunnen slikken. Daarom worden samen met de aanleg van de nieuwe op- en afrit voor de trambus ook de twee bestaande rotondes op de Rijksweg aangepakt. De rotonde aan de kant van Lanaken krijgt zelfs drie rijvakken om het verwachte extra verkeer van de ontsluitingsweg te kunnen verwerken. Naar analogie met het Nederlandse model zullen bestuurders moeten voorsorteren voor ze de rotonde nemen.