Transparantie is de beste kwaliteitszorg

Dat de onderwijsvisitaties hun nut hebben bewezen is ontegensprekelijk, maar ze zijn niet meer van deze tijd. Dit is niet verwonderlijk, want het systeem van opleidingsvisitaties werd een twintigtal jaar geleden geïntroduceerd in een heel ander onderwijslandschap dan vandaag, met meer kleinere hogescholen en universiteiten, en minder studenten in totaal. De visitaties hebben er mee voor gezorgd dat hogescholen en universiteiten hun opleidingen beter konden omkaderen in grotere instellingen.

Hogescholen en universiteiten kunnen voortaan zelf kiezen. Ofwel worden ze om de zes jaar volledig doorgelicht op instellingsniveau, en vervallen de opleidingsvisitaties. De andere optie is een beperktere instellingsreview met behoud van aparte doorlichtingen voor iedere opleiding.

Voor alle duidelijkheid, wie voor de eerste optie kiest mag niet zomaar zijn ding doen. In dit scenario neemt de commissie willekeurig twee opleidingen onder de loep, en moet de hogeschool of universiteit bewijzen dat ze een kwaliteitsbeleid voert. Concreet betekent dit dat ze zelf haar opleidingen moet evalueren. Deze optie zal niet goedkoper zijn, ze is vooral een besparing op papierwerk.

Maar zijn we niet allemaal bekommerd om de kwaliteit van ons onderwijs? Vlaamse opleidingen hebben een uitstekende reputatie en dat willen we graag zo houden.

Bovendien zijn hogescholen en universiteiten geen gesloten gehelen. Anno 2014 zijn we transparanter dan ooit, en geloven we dat samenwerking en inspraak ons verder kunnen brengen.

Binnen Hogeschool PXL worden studenten vandaag betrokken bij het bestuur en de dagelijkse werking, via studentenraden, studentencommissies in iedere opleiding, en studentenvertegenwoordigers in de Raad van Toezicht en Raad van Bestuur. Studenten zijn essentieel in het netwerk van onze hogeschool. De feedback die we van hen krijgen is onmisbaar om onze kwaliteit te bewaken.

Daarnaast levert ook het werkveld een inbreng die onontbeerlijk is. We staan dagelijks in contact met bedrijven en organisaties. Niet alleen via inspraakorganen en werkveldcommissies, maar ook via onze dagelijkse werking. Als onderwijs nodig is om welvaart te creëren, kan dat niet zonder een goede wisselwerking met bedrijven en het middenveld. Je kan studenten niet klaarstomen voor de arbeidsmarkt, zonder die arbeidsmarkt te betrekken. John Dewey zei niet voor niets dat de school geen voorbereiding mag zijn op het leven, maar het leven zelf is.

Akkoord, in iedere visitatiecommissie zitten studenten en professionals. Maar de echte toets met de praktijk gebeurt niet enkel om de zes of acht jaar. Je kan alleen maar kwaliteit bieden door dagelijks samen te werken en je oor te luisteren leggen naar wat er leeft, en wat er nodig is. En door projecten op te starten waarin docenten, studenten en bedrijven samenwerken rond concrete situaties.

Wie de nood van onderwijs inziet, beseft dat kwaliteit onontbeerlijk is. Kwaliteit kan je niet bieden vanuit een ivoren toren. Onze transparantie is de beste kwaliteitsbewaking omdat ze oprecht is.

Natuurlijk hebben hogescholen en universiteiten de plicht om zich te verantwoorden. We moeten kunnen aantonen dat de middelen die we van de overheid krijgen, goed besteed worden. Maar of een instellingsreview zaligmakend is, zal nog moeten blijken.

Ben Lambrechts
Algemeen directeur
Hogeschool PXL

Verschenen