Geld op en rond het veld

27/08/2016

Hoe royaal betaalt Provinciaal?

Ondanks alle overheidsmaatregelen tiert het zwart geld nog altijd welig in het provinciale voetbal. Het aandeel vermindert, maar de creatieve oplossingen in de grijze zone nemen toe. Dat besluit het gemeenschappelijk onderzoek van de opleiding Journalistiek van Hogeschool PXL in samenwerking met het sportkot van de KU Leuven.

Vandaag 29 augustus 2016 start opnieuw de voetbalcompetitie in de provinciale reeksen. Niet minder dan 1257 clubs nemen opnieuw de strijdbijl tegen elkaar op. In de marge van deze duels rollen heel wat euro’s.

Het reilen en zeilen van een provinciale club kost tussen 50.000 en 300.000 euro op jaarbasis. Met 50 toeschouwers per week kunnen deze uitgaven niet gefinancierd worden. Toegangstickets (7%) en lidgelden (18%) volstaan niet. Hier moeten inkomsten uit kantines (26%) en lokale sponsors (19,8%) en _ al dan niet legaal _ de gaten vullen.

Uit interviews met de bevoorrechte getuigen blijkt dat de gemiddelde verdiensten van een voetballer in een provinciale afdeling als volgt is:

- tekengeld (eenmalig - meestal in het zwart): tot 500 euro

- vrijwilligersvergoeding (wit): 1.308,38 euro op jaarbasis (belastingvrij)

- wedstrijdpremie (zwart/wit): 150 euro (winst), 100 euro (gelijkspel) en 50 euro (verlies)

- onkostenvergoeding: maximum 0,3456 euro per kilometer (belastingvrij)

- voordelen in natura: goederen, diensten, kortingsbonnen, …

Conclusies

Ondanks alle maatregelen van de overheid _ een fiscaal gunstregime voor amateurs en meer belastingcontroles _ blijkt uit het onderzoek van PXL en KU Leuven dat het zwart geld nog altijd welig te tieren in het provinciaal voetbal. Ruim de helft van de ondervraagden uit de enquête gaf dat ruiterlijk toe. Meer dan één op drie voetbalclubs onderschrijft dat het grootste deel van de spelersvergoedingen niet wordt ingeschreven. Volgens 34,9% kan het provinciaal voetbal zelfs niet overleven zonder zwart geld.

Spelers in provinciale afdelingen ontvangen tot 2000 euro per maand in een ‘gesloten envelop’, aldus anonieme gesprekken van PXL-studenten Journalistiek met een 50-tal betrokken personen uit de sector. Dit kan oplopen tot 2000 euro voor de sterspelers in de hoogste reeks, wat neerkomt op de niet-aangegeven verdiensten in de lagere, nationale afdelingen. Hoewel het aandeel van zwart geld in het provinciale voetbal daalt _ daar is iedereen het over eens _ blijken de clubs wel steeds inventiever te worden in het omzeilen van de fiscus: aankoopbonnen, valse facturen, geschenken, voordelen in natura, bedrijfswagens, tankkaarten, plaatsing van keukens, tot en met de renovatie van huizen.

Om zwart geld uit het provinciale voetbal te weren, zijn drastische maatregelen nodig: meer controles en strengere straffen. Trudo Dejonghe, sporteconoom aan KU Leuven: “Ploegen die betrapt worden op het gebruik van zwartgeld zouden van de eerste keer moeten worden geschorst. De voetbalbond heeft daar echter nooit aan willen meewerken. De fiscus zou eigenlijk al lang hebben moeten ingrijpen.”

Tenslotte moet ook dringend werk gemaakt worden van een opleidingsvergoeding in provinciale afdelingen” besluit Europarlementslid Ivo Belet (CD&V): “Zij investeren veel energie, tijd en geld in de opleiding van die jonge spelertjes. Dat ontbreekt vandaag. Ik begrijp dat de clubs dat proberen te omzeilen door hen in het zwart te vergoeden om ze langer bij te kunnen houden, maar dat is uiteraard geen structurele oplossing. Een opleidingsvergoeding, gekoppeld aan een goede omkadering voor alle vrijwilligers, is dat wel.”

Methode

In een geïntegreerd project namen de Onderzoeksgroep Sport- & Bewegingsbeleid van KU Leuven en het departement PXL-Media & Tourism van PXL de geldstromen in het provinciaal voetbal onder de loep.

Het onderzoek startte met een gemeenschappelijke literatuurstudie. Terwijl de collega’s van de universiteit de resultaten van de vragenlijst onder alle 1257 clubs in Vlaanderen en Nederlandstalig Brussel (respectievelijk 12,4% en 25,4% beantwoordden de enquête geheel of gedeeltelijk) analyseerden, trokken de studenten Journalistiek van de hogeschool zelf op onderzoek uit in Limburg. Door middel van diepte-interviews met een zestal experts – Ivo Belet (CD&V), Koen Breedveld (Mulier Instituut), Trudo Dejonghe (KULeuven), Dirk De Vos (ACV-Sporta), Hans Deneyer (AFC Tubize) en Brecht Vermeulen (N-VA) – kregen ze inzicht in de werking van lokale voetbalclubs.

Ook sprokkelden zij bij een 50-tal anonieme contactpersonen uit de sector een antwoord op volgende vragen:

- Hoe lopen de geldstromen in provinciaal voetbal?

- Welke bedragen gaan er in provinciaal voetbal om?

- Waar zitten de knelpunten?

- Wie gebruikt zwart geld?

- Wat zijn de mogelijke oplossingen?

Officieel kregen ze de boekhouding van de vzw’s niet te zien, maar achter de schermen legden anonieme getuigen de financieringsmechanismen bloot.